Zindankale Yerleşkesinin Geçmişi Kapsül’de
Kapsül Teknoloji Platformu Kale Yerleşkesi’nde gerçekleştirilen “Konudan Konuya” etkinliğinde 13. Yüzyıla tarihlenen Zindankale yapısının tarihi süreçleri ve yeniden işlevlendirilen yapının akıllı bina süreçlerine nasıl entegre edildiği hususlarına değinildi.
Etkinliğin öne çıkan konu başlıklarından olan 19. yüzyıla kadar ayakta kalmış Zindankale yerleşkesi Anadolu Selçuklu Devleti’nin duvarlarla çevrili Konya’yı fethettiği döneme dayanmaktadır. Kentleşmenin yoğunlaştığı kalede Cami, Sultanlık Sarayı, Devlethane, Sultaniye Medresesi, Eflatun Camii gibi yapıların da yer aldığı belirtilmektedir. İç duvarların etrafında devam eden kentleşme, Selçuklu Devleti’nin I. Alaeddin dönemindeki en parlak döneminde Sultan’ın düzeniyle başladığı bilinmektedir.
Alaeddin Keykubat hükümdarlığında 140 kule ve 12 kapıdan oluşan dış kale surlarının inşa edildiği söylenmiştir. Şehrin batısında, Çeşme Kapısı yakınında, dış duvarların bitişiğinde içeriden Zindankale Ahmedek, Sultan Sarayı, Hapishane Kalesi olarak da bilinen yapının iç kaleyi dış saldırılara karşı korumak için inşa edildiği belirtilmiştir. Zindankale, Selçuklu ve Osmanlı İmparatorluklarına hizmet etmiş ve aynı zamanda cezaevi olarak kullanılmıştır.
Mehmet, Fatih Sultan Mehmet ve Kanuni Sultan Süleyman ile Alman tarihçi Barthold Georg Niebuhr, 1766 yılında Zindankale de dahil olmak üzere Konya’nın iç ve dış duvar ve kapılarının planlarını çizmişlerdir. Plan, Zindankale’yi şehrin batı tarafında içeriden iç duvara bitişik, su dolu bir hendekle çevrili, her köşesinde bir kule bulunan altıgen bir yapı olarak göstermiştir. 20. Yüzyıla geldiğimizde ise Konya’da bir Hükümet Konağı yapımında kalıntıların kullanıldığı bilinmektedir.
Mimar Charles Teixer 1834 yılında Konya gezisi sırasındaki Kale yorumunda, pençeleriyle iki yılan tutan yapı üzerinde Selçuklu kuş ambleminden bahsetmiştir. İngiliz Jeolog William John Hamilton ise yapının kulelerini ve siperlerini Gotik bir yapıyla karşılaştırmıştır.
Günümüze geldiğimizde Kültürpark alanının otopark ihtiyaçlarını karşılamak üzere tasarlanan çok katlı Zindankale Park Projesi’nin 2007 yılında yapılan kazı çalışmalarında Zindankale kalıntılarına rastlandı. Bu nedenle çalışma alanında kazı ve çalışmaları genişletmek, korumak ve sürdürmek için 3. derece arkeolojik alan olarak tescil edilen Zindankale, 2008 yılında kazı çalışmalarının tamamlanması ve yapının çökme riskine karşı güçlendirilmesinin ardından sanat galerisi olarak görevine başlamıştır. Zindankale yerleşkesi bir süre sanat galerisi olarak görev yaptıktan sonra mekanik sorunlar nedeniyle kapatılmıştır. Yerleşke tarihi atmosferini koruyarak ve geçmişten geleceğe bir köprü görevi gören Kapsül Teknoloji Platformu tarafından yeniden açılarak işlevini sürdürmektedir.
